Fabel: verlaging van het waterpeil is goed voor het veen.
Feit: met elke verandering van het waterpeil gaan belangrijke functies voorgoed verloren.
Waterpeil verlagen:
het lijkt aantrekkelijk om het waterpeil in het veld te verlagen zodat het land harder wordt en beter bestand is tegen de koeien en de wielen van de tractoren.
wat gaat er verloren:
het land:
Het effect is maar tijdelijk, het veen in het veld is te vergelijken met een grote pudding van 12-14 meter dik (daaronder ligt de oude zeebodem)
Door het waterpeil te verlagen droogt de bovenlaag uit en krimpt, het gewicht van de laag boven water drukt het onderliggende veen in elkaar (inklinken) waardoor de bovenlaag nog verder zakt.
Het effect is goed te zien bij landjes waar een molen of pomp het grondwater van het land verlaagt.
(onderbemaling, vaak met een ingesloten tussensloot)
Stoppen kan niet meer, het land ligt al snel lager dan het slootpeil dus als de pomp/molen stuk is loopt het land onder en is niet meer te gebruiken.
Moeten we dan alle onderbemaling verbieden?
Dat is lastig, aan de noordkant zijn veel percelen afgegraven om er veendijken van te maken, stoppen met malen is dan afscheid nemen van die percelen (en boeren).
Hetzelfde geldt voor percelen die al langer bemalen worden.
De eettafel van de vogels:
De snavels van de grutto, kievit en tureluur worden niet langer maar het voedsel zit dan wel dieper in de grond en voor een belangrijk deel buiten bereik van de vogels.
Ook de hardere grond maakt het lastiger om ondergronds je bek open trekken om een insect op te pikken.
Uw huis?
Als we geen dijk om het veld leggen zakt het peil in het dorp ook en lopen we een fors risico op paalrot en verzakken de woningen die op houten palen staan (en dat zijn er nog veel)
Een dijk om het veld kan, maar kost een berg en dan kunnen we alleen nog via sluizen of een overhaal het veld in.
Dus peil verhogen?
Als we het peil verhogen zal het veen weer langzaam groeien zoals het ooit is ontstaan..
Dit duurt helaas veel langer dan de boeren kunnen wachten.
Peil verhogen maakt het land onbruikbaar voor beweiding en machinaal maaien.
Zonder ruige mest van de boeren verdwijnt het rijke bodemleven en daarmee het voedsel voor de weidevogels. Wat overblijft is een moeras met muggen dat snel verwildert
Uw huis?
Ook in het dorp stijgt dan het grondwater en kan uw kruipruimte veranderen in een modderpoel vol muggen.
Helpt bagger op het land?
Dat lijkt slim maar dan moet je dat niet overal tegelijk doen, het land is zeker een jaar niet te gebruiken en je moet de bagger bewerken en ontkiemen.
De sloot (en de bagger) ligt vol met zaden van bomen die als ze de kans krijgen ontkiemen en in een paarjaar een dicht bos kunnen vormen
Conclusies:
Het waterpeil is nu te hoog voor de boeren en te laag voor het veen maar veranderen is geen optie. De vogels hebben het veen en de boeren hard nodig om te kunnen overleven, verandering van peil is het begin van het einde van een uniek gebied.
Beheer van het veld is geen eenvoudige zaak, inbreng van gebruikers en andere deskundigen is nodig om de juiste keuzes te maken, en wij moeten opletten dat er geen overhaaste veranderingen worden doorgevoerd.
Op kleine schaal het peil verhogen kan goed zijn voor sommige vogelsoorten en percelen maar het hele veld veranderen wordt een drama voor iedereen.
Ons motto: vinger aan de pols en handen uit de mouwen.
TERUG